Gdy 16 października 1978 roku Karol Wojtyła został Papieżem, otworzył drzwi Watykanu, nie tylko zapraszając wiernych, ale także odbywając serie licznych podróży, co było czymś niezwykłym, zwłaszcza w kontekście jego poprzedników. Mimo iż celem nadrzędnym tych wypraw było duszpasterstwo, miały one także za zadanie przekazać światu sygnały natury politycznej, mające zapoczątkować proces zmian.

Tekst : Anthony Sales, tłumaczenie z j. angielskiego: Elżbieta Jedyńska 

Zdjęcia: Zbiory Anthony Sales

Anthony Sales mieszka w Kanadzie, pochodzi z Pakistanu. Nasza nieoceniona Redaktor i Kustosz – Yuppi skontaktowała się ze znanym Kolekcjonerem, aby przedstawić mu możliwość publikacji na łamach Gazety Kolekcjonera serwisu MyviMu. Chętnie się zgodził – wysłał wiele zdjęć, a także artykuły i treść swojego wystąpienia z okazji inauguracji ekspozycji w Ottawie w 2011, której stroną współfinansującą była Ambasada RP w Kanadzie.

“Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!”. Jan Paweł II Wielki szedł wszędzie. Był nieugiętym głosicielem Ewangelii. Jego życie i działalność dały początek ogromnej ilości walorów filatelistycznych, potwierdzających to, jak ogromnym szacunkiem i popularnością cieszył się Papież na całym świecie.

Od ponad 30 lat zbieram znaczki, jak również inne materiały filatelistyczne z Janem Pawłem, zawsze z wielką miłością i uwielbieniem dla niego. Od samego początku tego pontyfikatu byłem pod wrażeniem jego osobowości i działalności, z kolejnymi latami śledziłem go „filatelistycznie”, wyszukując informacji o kolejnych podróżach oraz znaczkach wypuszczanych przez poczty państw, które odwiedzał. Utrzymywałem kontakt z pocztami krajów, w których miał zamiar gościć i zamawiałem tamtejsze znaczki poświęcone tym wizytom, korespondowałem z dealerami znaczków pocztowych, aby nabyć wszystkie brakujące w mojej kolekcji materiały. Takie działania to mój “chleb powszedni”, nawet dzisiaj. Każdego dnia, gdy tylko włączę komputer, pierwszą rzeczą, jaką robię jest sprawdzenie na portalu aukcyjnym czy nie pojawiły się jakieś nowości, którymi mógłbym uzupełnić zbiór.

Przygotowania do podróży – słowo o sobie

Wyemigrowałem z Pakistanu do Kanady wraz z moją rodziną w 1996 roku. Gdy ludzie się o tym dowiadują, nie mogą uwierzyć, że ktoś z Pakistanu może zbierać znaczki z Papieżem. Mimo iż chrześcijanie są w Pakistanie zaledwie mniejszością, są bardzo gorliwi w swej wierze. Moi rodzice pochodzą z Goa, stanu w Indiach, który do 1961 roku był kolonią portugalską, i właśnie dlatego ludzie wywodzący się stamtąd są przesiąknięci kulturą zachodnią i w większości są Katolikami.

Znaczki zacząłem zbierać, gdy byłem jeszcze w szkole. Pamiętam, że bardzo mnie wtedy fascynowały znaczki poświęcone Świętom Bożego Narodzenia, które znajdowałem na kopertach otrzymywanych z zagranicy. W ten sposób, jako chłopaczek, zbudowałem porządną kolekcję bożonarodzeniową. Moja pierwsza ekspozycja była poświęcona właśnie Świętom Bożego Narodzenia, było to podczas jednej wystawy filatelistycznej. Jeszcze jako junior otrzymałem wtedy nagrodę, co było dla mnie wielką zachętą do kontynuowania zbierania znaczków. Przez lata uzupełniałem moją świąteczną kolekcję i pokazywałem ją podczas różnych regionalnych i międzynarodowych ekspozycji otrzymując medale. Stopniowo wiele państw zaczęło wydawać znaczki bożonarodzeniowe, na których znaleźć można było wiele ciekawych motywów, jak np. witraże, wiązanki świąteczne, dzwonki, kościoły, anioły, jemiołę. W ten sposób zainteresowały mnie znaczki związane z tematyką chrześcijaństwa, a następnie znaczki Watykanu, z czego szczególnie zwróciły moją uwagę te poświęcone podróżom Papieża Pawła VI.

We wrześniu 1978 roku , gdy nasza Katedra św. Patryka w Karachi (Pakistan) obchodziła stulecie istnienia, zorganizowałem wystawę zatytułowaną „Chrześcijaństwo na znaczkach pocztowych”. Spotkała się ona z ciepłym przyjęciem i dużym zainteresowaniem.

Trzy znaczki – początek przygody

Rok 1978 był rokiem trzech papieży; Papież Paweł VI umarł 6 sierpnia, a Papież Jan Paweł I został wybrany w 28 sierpnia i po 33 dnia również on odszedł. Wtedy 16 października na Tron Piotrowy wstąpił Papież Jan Paweł II, co wzbudziło ogromne zainteresowanie tematyką papieską – wszyscy mówili o Papieżu Polaku.

Moja filatelistyczna podróż z Janem Pawłem II rozpoczęła się pewnego niedzielnego ranka w kwietniu 1979 roku, gdy podczas mszy otrzymałem wiadomość od Kardynała Joseph ‘a Cordeiro ( jedynego Kardynała z Pakistanu), że chciałby on ze mną później porozmawiać. Przez całą mszę zastanawiałem się, w jakiej sprawie Kardynał chce się ze mną widzieć. Kardynał mieszkał w domu parafialnym za katedrą. Gdy wszedłem do jego biura, wręczył mi dwie koperty ze znaczkami wydanymi przez Watykan z okazji inauguracji Pantyfikatu Jana Pawła II. Był to zestaw trzech znaczków, które co prawda bardzo mnie ucieszyły, ale odłożyłem je, nie wiedząc, że miały się one stać początkiem kolekcji tak wielkiej, że pewnego dnia wypełni ona wystawę złożoną z ponad 160 ram.

Moje pierwsze znaczki papieskie, wydane przez Watykan w 1979 roku – Inauguracja Pontyfikatu Jana Pawła II

Znaczki – Watykan 1979. Wł. Anthony Sales

W kolejnych miesiącach dopływały do mnie wieści o podróżach Jana Pawła II, a w gazetach I magazynach pojawiały artykuły i zdjęcia przedstawiające zagraniczne znaczki z Ojcem Świętym. 24 stycznia 1979 Gabon jako pierwsze państwo wydało znaczek z okazji inauguracji Pontyfikatu Jana Pawła II, później 25 stycznia Republika Dominikany zaprezentowała z wyprzedzeniem wizytę Papieża w tym kraju. Watykan upamiętnił początek Pontyfikatu wydanym 22 marca 1979 roku zestawem trzech znaczków.

Pierwsze znaczki z Papieżem Janem Pawłem II, wydane przez Gabon oraz Republikę Dominikany:

Znaczek Gabonu oraz znaczek Dominikany

W poszukiwaniu Papieża

Osobiście wcześnie zacząłem się interesować tematyką papieską na walorach filatelistycznych, bo od 1980 roku. Pamiętam, że przeglądałem wszelką prasę, jaka była w zasięgu ręki, tropiąc informacje, wzmianki o podróżach Jana Pawła II oraz znaczkach jemu poświęconych. Wtedy, w latach 1980-tych nie mieliśmy komputerów, Internetu i gazety były jedynym źródłem informacji. Zacząłem gromadzić wycinki z gazet, gdzie były jakieś wzmianki o Janie Pawle II, śledząc nowości o jego pielgrzymkach. Wcześniej zapowiedziane w prasie wizyty Papieża były niezwykle cennymi informacjami, gdyż natychmiast mogłem zwrócić się do poczt krajów odwiedzanych z prośbą o udzielenie szczegółowych informacji związanych z wypuszczanymi do obiegu znaczkami.

Początkowo zakup znaczków za granicą był wielkim wyzwaniem. System pocztowy funkcjonujący w Pakistanie był bardzo słabo rozwinięty – duże opóźnienia, kradzieże, zniszone przesyłki. Restrykcje w handlu zagranicznym utrudniały przekazywanie środków płatniczych, a wysyłanie gotówki w kopercie było bardzo ryzykowne, ale nie było innej możliwości. Sam straciłem mnóstwo pieniędzy w ten sposób. Na początku lat 1990-tych sytuacja poprawiła się i mogłem już dokonywać płatności za pośrednictwem przekazów bankowych w dolarach amerykańskich, jednak poczta musiała być dostarczana listem poleconym z uwagi na bezpieczeństwo.

Miałem szczęście pracować dla linii lotniczych w Karachi, tak więc kiedy tylko wyruszałem w podróż zagraniczną, pierwszą rzeczą jaką robiłem po przybyciu, były odwiedziny lokalnej poczty lub sklepu filatelistycznego w celu zakupu znaczków z Janem Pawłem II. Londyn był moim ulubionym celem, gdyż był on  swoistym centrum dla kolekcjonerów znaczków, gdzie zawsze było wielu sprzedających, a znaczki papieskie można było nabyć bez trudu. Kilka razy byłem także w Warszawie podczas podróży służbowych, odwiedzałem lokalne sklepiki filatelistyczne, gdzie w każdym można było nabyć znaczki poświęcone Papieżowi oraz Urzędy Pocztowe, gdzie nie brakowało polskich wydań dedykowanych Janowi Pawłowi II.

W sierpniu 1996 roku wyjechałem z rodziną do Kanady i odtąd wszystko stało się proste, przynajmniej jeżeli chodzi o zbieranie znaczków. Pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem po przyjeździe, było znalezienie klubów filatelistycznych, wstąpienie do BC Philatelic Society i nawiązanie kontaktu ze sprzedawcami.

Moje znaczki – bohaterowie podróży

W tym miejscu wypadałoby pokazać chociaż fragment mojej tworzonej przez lata kolekcji. Wybór tylko kilku znaczków, które są mi szczególnie drogie jest równie trudne, co pokazanie całej kolekcji. Spróbuję więc ograniczyć się do przedstawienia kilku egezmplarzy, które uważam za szczególnie piękne.

Pierwszy znaczek z Ojcem Świętym, wydany przez Gabon 24 stycznia 1979 roku z okazji wstąpienia Jana Pawła II na Tron Piotrowy. Znaczek robi duże wrażenie, ukazując historyczny moment, Papieża w szatach pontyfikacyjnych na Placu Świętego Piotra, 22 października 1978 roku:

Wszystkie polskie znaczki z Papieżem Janem Pawłem II są piękne, ja chciałbym jednak wyróżnić zestaw dwóch znaczków upamiętniających trzecią pielgrzymkę Ojca Świętego do Polski, ukazujących jego portret, który podoba mi się najbardziej. Znaczki te zostały wydrukowane w bloku 12 sztuk, w dwóch rzędach po 6 znaczków w każdym.

Muszę tutaj jednak dodać, że blok z okazji Beatyfikacji Papieża Jana Pawła II jest doprawdy “niebiański”. Jeżeli miałbym wybrać jedno, ulubione wydanie z Papieżem to byłby to właśnie ten blok:

Do najciekawszych serii należą te wydawane przez Watykan, upamiętniające podróże Papieża Jana Pawła II. Zawsze ze zniecierpliwieniem wyczekiwałem ich ukazania się. Wspólne wydanie Polski i Watykanu z okazji 25-lecia Pontyfikatu Papieża Jana Pawła II to kolejne, zachwycające wydanie. Każdy znaczek w tym bloku koncentruje się na jednym, ważnym wydarzeniu w każdym z 25 lat Pontyfikatu.

Piękny jest także blok 6 znaczków, jakie się ukazały z okazji Beatyfikacji:

Innymi znaczkami, które należą do moich ulubionych jest wspólne wydanie Watykanu, Włoch i San Marino, które ukazało się 23 października 1998 roku z okazji Italia98. Dlaczego to jedno z moich ulubionych wydań ? Zawiera ono cytat z papieskiego przesłania, skierowanego specjalnie do kolekcjonerów znaczków pocztowych – “Znaczek może uczestniczyć w budowie świadomości, przyjaźni i zgody, do których dąży społeczność oraz uniwersalne pragnienie harmonii i pokoju…”

Szczególnie zachwycające są także inne wydania znaczków oraz bloczków z Węgier, Chorwacji, Republiki Zielonego Przylądka, które ukazały się z okazji papieskich wizyt w tych państwach:

Kolejnym , należącym do moich ulubionych wydań jest bloczek Belize, który się ukazał na Wielkanoc 1986, ukazujący Ojca Świętego w czasie mszy:

Niezwykle piękne są wszystkie poświęcone Papieżowi znaczki wydane przez kraje afrykańskie.

Wystawy

Z rozrastającymi się po dziś dzień zbiorami znaczków bożonarodzeniowych oraz tych związanych z samolotem Concorde, brałem udział w organizowanych przez BC Philatelistic Society krajowych wystawach filatelistycznych w Vancouver oraz Richmond. W 2004 roku zdecydowałem, że czas najwyższy pokazać moją kolekcję poświęconą Janowi Pawłowi II. Eksponat tematyczny musi opowiadać jakąś historię i być dobrze zaplanowany, co dla mnie nie stanowi problemu, gdyż dobrze znam swoją tematykę. Wystartowałem z eksponatem na 5 ram, ale mając tak dużo materiału nie mogłem się zdecydować, co mam pokazać na tak niewielkiej przestrzeni. W październiku 2004 roku za mój pięcioramowy eksponat zaprezentowany na krajowej wystawie VANPEX2004 otrzymałem srebrny medal.

W styczniu następnego roku zaproszono mnie do pokazania mojego eksponatu na kwietniowej Narodowej Wystawie w Edmonton w Kanadzie. Byłem zachwycony taką możliwością. Gdy na dwa tygodnie przed wystawą  przekazywałem mój eksponat komisji organizacyjnej, zdrowie Papieża Jana Pawła II zaczęło się gwałtownie pogarszać. 2 kwietnia 2005 roku nasz ukochany Papież Jan Paweł II odszedł, a mój eksponat stał się atrakcją wystawy, o czym wzmianki znalazły się prasie lokalnej. W maju 2007 roku Knights of Columbus świętowało 125-lecie powstania i z tej okazji zostałem poproszony o zorganizowanie wystawy filatelistycznej poświęconej Papieżowi Janowi Pawłowi II. Ramy na ekspozycję wypożyczone zostały od BC Philatelic Society. Najpierw pomyślałem, że uda mi się przygotować eksponat na 100 ram, ale w miarę jak przygotowywałem kolejne strony odkrywałem, że wciąż mam mnóstwo niewykorzystanego materiału. Każdorazowo, podczas spotkań naszego komitetu zgłaszałem coraz większą ilość potrzebnych ram, tak że w końcu udało mi się zmieścić eksponat w 160 ramach. Przygotowania zabrały mi 10 miesięcy pracy i wymagały wykonania szeregu czynności poszukiwawczych, zrobienia opisów, przymocowania znaczków i kopert do kart, etc. Zwróciliśmy się do Canada Post o wyrażenie zgody na wydanie znaczków oraz wprowadzenie stempla z wizerunkiem Papieża Jana Pawła II. Arcybiskup Vancouveru pomógł nam uzyskać niezbędną zgodę Watykanu. Ekspozycja miała miejsce 27-28 maja 2007 w Richmond i została inaugurowana przez Arcybiskupa Vancouveru. Odwiedzający ekspozycję byli do tego stopnia oczarowani opowiedzianą znaczkami historią trzeciego najdłużej sprawującego swój urząd Papieża, że domagali się przedłużenia ekspozycji oraz jej powtórzenia.

Koperty oraz znaczki – tzw. personalizowane, wydane przez CANADA POST na wystawę w Richmond:

 

W kwietniu 2009 będąc w Ottawie udałem się kilkakrotnie na msze popołudniowe do Bazyliki św. Patryka; byłem pod dużym wrażeniem tamtejszej frekwencji. Przed wejściem do Bazyliki dostrzegłem informację na tablicy ogłoszeniowej o koncercie na okoliczność rocznicy śmierci Papieża Jana Pawła II, zorganizowanego wspólnymi wysiłkami Ambasady Polski oraz Nuncjatury Stolicy Apostolskiej. Jeszcze w tamtym momencie nawet nie przyszło mi do głowy, aby zorganizować w Ottawie wystawę poświęconą Papieżowi Janowi Pawłowi II, ale gdy byłem w drodze powrotnej do Vancouver, zacząłem sie zastanawiać nad nawiązaniem kontaktu z Ambasadą Polski i Nuncjaturą Stolicy Apostolskiej, jak również bractwem The Knights of Columbus, aby sprawdzić czy jest z ich strony zainteresowanie zorganizowaniem takiej ekspozycji. Wysłałem im materiały dotyczące wystawy w Richmond, przekazując niezbędne szczegóły, jednak nie otrzymałem odpowiedzi przez ponad rok i dopiero po wysłaniu kolejnych monitów udało mi się skontaktować z Michael ‘em O’Neill ‘em, członkiem bractwa The Knights of Columbus przy Bazylice św. Patryka i sprawy nabrały tempa. Nieco później także Ambasada Polski wykazała zainteresowanie, aby współfinansować wystawę, za co byliśmy ogromnie wdzięczni.

Aby 160-ramowa wystawa mogła powstać potrzebny był rok pracy. Ekspozycję zatytułowaną “A Pilgrim’s Journey – Pope John Paul II” można było oglądać miesiąc przed Beatyfikacją, w dniach od 1 do 4 kwietnia 2011 roku, w Bazylice św. Patryka w Ottawie. Na otwarciu wystawy obecni byli m.in. Nuncjusz Apostolski Pedro López Quintana oraz Ambasador RP w Kanadzie Zenon Kosiniak-Kamysz. Temat ekspozycji obejmował całe życie i działalność Papieża Jana Pawła II, wszystko to opowiedziane niezwykłym językiem znaczków pocztowych, jakie od 1979 roku były wypuszczane przez poczty na całym świecie.

Otwarcie wystawy. Na zdjęciu Nuncjusz Apostolski Pedro López Quintana:

2011 Nuncjusz Pedro Lopez Quintana

Anthony Sales, pomysłodawca wystawy oraz właściciel kolekcji:

Ottawa – wystawa 2011

Anthony Sales (w środku) wraz z członkami bractwa The Knights of Columbus:

Personalizowane znaczki I koperta z Papieżem Janem Pawłen II, wydane przez Canada Post, zaprezentowane na wystawie w Ottawie w 2011 roku:

Koperty Canada Post wydane z okazji Beatyfikacji Papieża Jana Pawła II:

Wystawa zakończyła się rok temu, ale “A stamp tribute to John Paul II”, 59 minutowy jej zapis, można obejrzeć na DVD oraz Blue-Ray. Renomowany kanadyjski producent Roland K. Pirker spędził długie godziny na wystawie, aby uchwycić piękno znaczków z Janem Pawłem II. Za podkład muzyczny materiału DVD posłużyły m.in gregoriańskie pieśni w wykonaniu chóru mnichów Saint Benoit-du-Lac. Na krążku znajdujemy także “Song for Karol” autorstwa katolickiego misjonarza Mark ‘a Mallett ‘ oraz Raylene Scarrott.

Celem uzyskania dodatkowych informacji dotyczących minionych i przyszłych wystaw, jak również płyt DVD / Blue Ray, można kontaktować się z p. Anthony Sales pod adresem email: [email protected]

Właściciel zdjęć: Anthony Sales Zdjęcia udostępnione przez autora na potrzeby tego artykułu. Tekst : Anthony Sales, tłumaczenie z angielskiego: Kustosz myvimu.com – yuppi